بار دیگر بهار طبیعت که فصل نوزایی و دگرگونی است از راه رسیده و این بار بهار با ماه مبارک رجب همراه شده تا در کنار سرسبزی طبیعت که جسم انسان ها را تازه می کند، عطر رجب روح آن ها را نیز نشاطی ملکوتی ببخشد. اما متأسفانه در آستانه سال نو وقوع بلایایی غیرمترقبه همچون سیل مخرب در چندین استان کشور کام هم میهنان عزیزمان را تلخ نموده است. امیدواریم خداوند به مردم شریف استان های سیل زده صبر عنایت فرماید.
در سال 97 مردم عزیز کشورمان به دلیل تحریم های ناجوانمردانه و ظالمانه، فراز و فرودهای بسیاری را در عرصه اقتصاد تجربه کردند ولی با ایمان و اتحاد این مرحله را پشت سر گذاشتند. در این میان فعالان اقتصادی نیز تلاش نمودند تهدیدها را به فرصت و نقاط ضعف را به نقطه قوت تبدیل کنند. در سال 98 علاوه بر ادامه تلاش های قبلی در جهت بهبود وضعیت اقتصادی، با دو آزمون بزرگ برای اقتصاد ایران رو به رو هستیم، یکی موفقیت در راستای شعار سال که همان رونق تولید است و دیگری اقدام برای کاهش آثار زیانبار سیل های اخیر.
مقام معظم رهبری شعار سال 1398 را رونق تولید عنوان کردند و در بیانات خود در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی فرمودند “مسئله اصلی و اساسی، رونق تولید است. اگر تولید شد، آن وقت در بخشهای مختلفی تحوّل ایجاد خواهد شد؛ اگر رونق تولید وجود داشته باشد، هم تأثیر میگذارد در اشتغال، هم تأثیر میگذارد در کم کردن تورّم، هم حتّی تأثیر میگذارد در وضع توازن بودجه، هم تأثیر میگذارد در بالا رفتن ارزش پول ملّی. ببینید، اینها همه مشکلات مهمّ اقتصادی ما است. این باید انجام بگیرد و در برنامه قرار بگیرد؛ هم در برنامه دولت، هم در برنامه مجلس، هم در برنامه آحاد مردمی که توانایی ورود در وادیِ تولید را دارند. ما کسانی را داشتیم و می‌شناختیم، افرادی را که پول داشتند، امکانات داشتند، میتوانستند این پول را بگذارند در بانک و از منافعش سالها بی‌دردسر استفاده کنند، [امّا] این کار را نکردند، [بلکه] پول را بردند در مسئله تولید و گفتند میخواهیم کشور پیش برود. اینها پیش خدا اجر دارند؛ این کسانی که اینگونه عمل میکنند، پیش خدای متعال اجر دارند.”
رونق تولید نیازمند کاری مجاهدانه و عالمانه است. در شرایط فعلی دنیای کسب و کار نمی توان با مدل های سنتی به رقابت پرداخت و کسب و کارهایی که نتوانند از رویکردهای جدید درآمدزایی بهره مند شوند از گردونه رقابت حذف خواهند شد. امروزه بایستی فعالان اقتصادی و خصوصا فعالان جوان اقتصادی مدل های کسب و کار بنگاه های اقتصادی را مورد بازنگری قرار دهند و در جهت خلق ارزش، توسعه بازار و ایجاد بازارهای جدید گام بردارند. همچنین با تأکید بر آینده پژوهی و شناخت روش های آن، مسائل آینده فعالیت اقتصادی را شناسایی کرده، چشم اندازی مطلوب و قابل دستیابی برای خود تعریف کنند، روندها و تغییرات را ببینند و با توجه به آنها خدمات و محصولات خود را طراحی کنند. همچنین به نظر می رسد با توجه به تغییرات سریع و مبتنی بر فناوری در اقتصاد جهانی، آن دسته از فعالیت های اقتصادی که بر پایه فناوری و نوآوری شکل گرفته اند در رونق تولید تأثیر بیشتر و پایدارتری خواهند داشت.
در کنار آینده پژوهی و تأکید بر کسب و کارهای نوآور و فناور مسئله دیگری که برای رونق تولید توجه به آن لازم است، استفاده از ظرفیت های جدیدتر نظام مالی کشور است. همانگونه که می دانیم نظام بانکی شاید نتواند پاسخگوی نیازهای مختلف فعالان اقتصادی باشد ولی در کنار آن بازار سرمایه امکانات روزآمدتر و ابزارهای متنوع تری برای پاسخگویی به نیازهای تأمین مالی فعالان اقتصادی از جمله تأمین سرمایه در گردش و تأمین منابع لازم برای اجرای طرح های توسعه در اختیار دارد.
آزمون دوم اقتصاد ایران کاهش آثار سیل های مخرب در بخش هایی از کشور است. بر اثر سیل زیرساخت های کسب و کار در این مناطق آسیب دیده و لازم است بخش خصوصی با ورود به این حوزه ها و سرمایه گذاری در این مناطق زمینه رونق تولید در این استان ها را فراهم نماید. به نظر می رسد دولت نیز می تواند با ارائه معافیت هایی برای فعالان اقتصادی نسبت به تشویق سرمایه گذاری در بخش های سیل زده اقدام کند. مطمئنا با اعتماد به فعالان جوان اقتصادی در این استان ها شاهد خلق حماسه ای اقتصادی خواهیم بود.
امیدواریم در سال پیش رو با تجربه های به دست آمده در سال های قبل و همت بیش از پیش همه فعالان اقتصادی به خصوص جوانان شاهد رونق تولید، شکوفایی اقتصاد، بهبود وضعیت اشتغال و کاهش آثار تحریم ها و تهدید ها در حوزه اقتصاد باشيم.
سيدعلي صدري
فروردين ١٣٩٨