خبرگزاری فارس؛ بحران چه زمانی است؟ این شاید اولین سوالی باشد که در ذهن خطور می کند و برای آن پاسخ های مختلفی می توان یافت اما ساده ترین پاسخ، زمانی است که «دسترسی ها محدود می شود». یعنی دسترسی به کالا یا محصولی و یا حتی رفت و آمد افراد به محلی مشخص، بنا به دلایل مختلف که شاخص ترین آن «عدم تأمین جان انسان هاست» غیر ممکن می شود.
معمولأ در شرایط جنگی، وضعیت بحرانی اعلام می شود و همه برنامه ریزی ها با در نظر گرفتن شرایط حاد طراحی می شود مثل این روزها که کشور با بحران کرونا در یک جنگ تمام عیار است.
در چنین شرایطی، اهمیت حمل و نقل بویژه در انتقال کالا مشخص می شود. به طور کلی حمل و نقل جزء یکی از ارکان مهم زنجیره تولید است که همواره برای تولیدکننده از اهمیت خاصی برخوردار است. حمل و نقل در دو بخش «قیمت تمام شده محصولات» و «قیمت عرضه محصولات به بازار» نقش استراتژی را برعهده دارد و به همین منظور همیشه یکی از چالش های صنعت محسوب می شود. بسیاری از تولید کنندگان به دلایل ذکر شده، سعی می کنند کارگاه یا کارخانه تولیدی خود را در مکان هایی تأسیس کنند که هزینه حمل و نقل در آنجا به شکل معقولی تعریف شده باشد.
حمل و نقل کالا در کشور ما عمدتأ از طریق کامیون ها (حمل و نقل جاده ای) انجام می شود اما در بعضی نقاط حمل و نقل ریلی و هوایی هم مورد استفاده قرار می گیرد، مانند شهرک صنعتی شماره یک سمنان یا شهرک صنعتی شهید سلیمی تبریز که از حمل و نقل ریلی بهره می برند و در نهایت به کمک حمل و نقل جاده ای، کالای مورد نظر را به مقصد می رسانند.
بحران اخیر کرونا، دو مزیت را برای ناوگان حمل و نقل بازرگانی کشور داشت که به عنوان نقطه ضعف می توان به آن اشاره کرد تا با تبدیل بحران ها به فرصت ها، توجه بیشتری به تأثیر حمل و نقل در بازار، صورت گیرد. اولا، ناوگان حمل و نقل بازرگانی کشور امروزه نیاز مبرم به «بازسازی و نوسازی» دارد. بحران اخیر به ما نشان داد «استاندارد سازی در حمل کالا» یک اصل است که باید با در نظر گرفتن پروتکل های بهداشتی، مود توجه قرار گیرد. نکته دومی که بحران کرونا موجب شد به آن توجه کنیم، اهمیت توسعه حمل و نقل کالا در بین صنوف مختلف و بویژه در رابطه میان «فروشنده» و مردم جامعه است. قطعا توسعه کیفی و کمی حمل و نقل کالا در کشور موجب می شود در شرایط بحرانی ماننده شیوع بیماری کرونا، رفت و آمدها کاهش یابد و دسترسی به محصولات امکان پذیر باشد. در تکمیل این بحث، نباید از نقش توسعه زیرساخت های فضای مجازی هم غافل شد که می تواند یکی از ارکان تعیین کننده در بهبود ناوگان حمل و نقل بازرگانی باشد و موجب تسهیل دسترسی به کالای مورد نظر شود.
در جمع بندی باید به این نکته تأکید ویژه ای شود که «بازسازی و نوسازی» ناوگان حمل و نقل بازرگانی کشور همراه با «توسعه و افزایش ماشین آلات حامل» و «گسترش زیرساخت های فضای مجازی» همانند یک زنجیره است که در مواقع بحرانی کمک حال صنعت و اقتصاد خواهد بود، اگر این امر با برنامه ریزی های کوتاه مدت و بلند مدت، مدیریت شود.
یادداشتی از سید افشین گنج بخش عضو سازمان نظام مهندسی معدن