به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، رقم 65 میلیارد دلاری در حالی مطرح می شود که در طول چهار سال گذشته در شرایط پسا برجام 10 میلیارد و 700 میلیون دلار سرمایه خارجی محقق شد که البته این رقم با احتساب قراردادهای در حال اجرا و اجرایی شده است.
تحقق تکلیف برنامه ششم توسعه و برنامه چشم انداز اقتصاد کشور نیاز به فراهم آمدن زیرساخت های جذب سرمایه گذاری های داخلی و خارجی دارد که طبق گفته کارشناسان مهم ترین این زیرساخت ها ایجاد امنیت اقتصادی، حذف بروکراسی و همسان سازی قوانین داخلی با قوانین بین المللی است.
در حال حاضر یک سال از برنامه ششم توسعه را پشت سر گذاشته ایم، کارشناسان اقتصادی بر این باور هستند که اجرای برنامه ششم توسعه در حوزه تجارت در گرو اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی است و برای ورود سرمایه های داخلی و خارجی باید نگاه درون زا و برون نگر داشته باشیم. در این باره «کیومرث فتح الله کرمانشاهی» معاون اسبق سازمان توسعه تجارت ایران در گفت و گو با گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، به بیان نظرات خود درباره نقاط ضعف اقتصاد ایران در حوزه جذب سرمایه های خارجی و راهکار برون رفت از این شرایط پرداخته است که در ادامه مشروح آن را می خوانید.
**ورود 200 هیات تجاری در دو سال گذشته برای رصد اقتصاد ایران
ظرف حدود یک الی دو سال گذشته شاهد ورود حداقل 200 هیات بازاریابی خارجی به بازار ایران بودیم و در این مدت این هیات های تجاری با هدف رصد اقتصاد ایران وارد بازارهای ایران شدند اما به دلیل مشکلات و موانعی از جمله رکود در اقتصاد، نابسامانی نظام بانکی، عدم تطابق قوانین تجاری ایران با قوانین بین المللی، دوگانگی نرخ ارز و… این گروه های تجاری جذب بازارهای ایران نشدند.
باید بپذیریم که اقتصاد ایران دچار مشکلات متعددی است که این مشکلات سرمایه گذاری در بازارهای مختلف کشور را غیر اقتصادی می کند که تنها یکی از عوامل فرار سرمایه از اقتصاد ایران بالا بودن نرخ سود بانک ها است که شباهتی به نظام بانکی دنیا ندارد.
از سوی دیگر بانک های کشورمان بر خلاف بانک های کشورهای خارجی سیاست حمایت از کسب و کارها را دنبال نمی کنند و به صاحبان کسب و کار خدماتی را ارائه نمی دهند بنابراین نظام بانکی کشورمان بسیار متفاوت از نظام های بانکی سایر کشورها است. از سوی دیگر باید توجه داشته باشیم که هنوز مشکلات نقل و انتقال پول بین بانک های ایران و بانک های بین المللی رفع نشده است و همین موضوع مشکلات متعددی را برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی ایجاد می کند.
موضوع بسیار مهم این است که تمام این مشکلات و موانع برای سرمایه گذاران هزینه های سربار ایجاد می کنند که این هزینه ها در نهایت، هزینه های سرمایه گذاری در ایران را افزایش می دهد بنابراین صرفه اقتصادی برای سرمایه گذاران نخواهد داشت .
**امنیت اقتصادی مهم ترین خواسته سرمایه گذار داخلی و خارجی
معتقد هستم سیاست های اقتصاد مقاومتی نسخه کارآمدی برای افزایش جذب سرمایه گذاری خارجی و توسعه صادرات است و باید در در چارچوب سیاست های اقتصاد مقاومتی با رویکرد تولید و اشتغال، امور اقتصادی کشور را مدیریت کنیم و پیش ببریم. برای جذب سرمایه ها باید تکیه بر ظرفیت های داخلی باشد به این معنا که سیاست های اقتصاد درون زا را به اجرا برسانیم.
اما باید توجه داشته باشیم که توسعه اقتصاد به تعامل با دنیا نیاز دارد و برای اجرایی شدن توسعه اقتصاد درون زا و برون نگر باید از سرمایه گذاران داخلی و خارجی حمایت کنیم. قطعا مهم ترین خواسته سرمایه گذار برای ورود به اقتصاد، تامین امنیت است. بنابراین برای جذب سرمایه گذاران چه داخلی و چه خارجی باید بتوانیم امنیت در حوزه های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و … ایجاد کنیم.
موضوع مهمی که در جذب سرمایه گذار خارجی وجود دارد، این است که سرمایه گذار خارجی با تکیه بر سرمایه گذاران داخلی وارد بازارهای کشورمان می شوند بنابراین باید در ابتدا از داخلی ها حمایت شود. به طور قطع یکی از معیارهای ورود سرمایه گذاران خارجی به اقتصاد ایران رصد وضعیت سرمایه گذاران داخلی است و تا حمایت از بنگاه های اقتصادی بخش خصوصی درذ داخل کشور صورت نگیرد نمی توان انتظار داشت که سرمایه گذاران خارجی با اطمینان وارد بازار ایران شوند.
**از دست رفتن فرصت های جذب سرمایه ها با انزوای صنایع کوچک و متوسط
متاسفانه یکی از مهم ترین مشکلات اقتصاد کشور در حوزه جذب سرمایه ها این است که تمام تکیه و تمرکز ها بر روی صنایع اصلی و سنگین مانند نفت و گاز و پتروشیمی و فولاد سازی، سیمان… است وبروز کوچک ترین مشکلات در این حوزه باعث به وجود آمدن مشکلات بزرگ در اقتصاد کشور می شود. به طوری که امروز با وجود اینکه کارخانه های متعدد سیمان سازی در کشورمان وجود دارد اما به دلیل نبود بازاریابی اصولی و علمی با مشکل مازاد تولید و عرضه این کالا به بازارهای جهانی مواجه هستیم. از سوی دیگر با وجود رکود بازار مسکن، مصرف سیمان در داخل هم بسیار کاهش یافته است .
بنابراین معتد هستم در حوزه سرمایه گذاری باید به صنایع کوچک و متوسط تکیه داشته باشیم و از انها غافل نشویم. به طور قطع با سرمایه گذاری و ایجاد ارزش افزوده در این صنایع و بنگاه ها می توانیم مشکلات اشتغالزایی و صادرات را هم برطرف سازیم.
باید توجه داشته باشیم موفقیت این صنایع و بنگاه های کوچک و متوسط در گروی بازاریابی های علمی و اصولی است و باید بتوانیم این ظرفیت ها را به سرمایه گذاران داخلی و خارجی معرفی کنیم وگرنه صنایعی مانند پتروشیمی و انرزی نیاز ه بازاریابی ندارند چراکه همواره برای این صنایع مشتری در بازار داخلی و خارجی وجود دارد.
**ضرورت حذف بروکراسی های اداری و قوانین مازاد
از دیگر مشکلات و موانع مهم در اقتصاد ایران که سد راه جذب سرمایه ها شده، ازدیاد قوانین و ثابت نبودن آنها در حوزه کسل و کار و تجار است. سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در اقتصاد ایران با بروکراسی بسیار پیچیده ای مواجه می شوند و از سوی دیگر در قوانین و مقررات مروز به این حوزه ثبات رویه وجود ندارد.
این طبیعی است که سرمایه گذاران نخواهند وارد این پروسه شوند و سرمایه خود را وارد بازار کند که مقررات ساده تری داشته باشد. بنابراین مقررات زدایی در حوزه اقتصاد بسیار ضروری است و باید بتوانیم قوانین خود را به قوانین بین المللی در حوزه تجارت و کسب و کار نزدیک کنیم.
**اجرای اقتصاد مقاومتی بهترین راهکار جذب سرمایه ها
حال اینکه معتقد هستم در این شرایط اقتصاد کشورمان، بهترین نسخه برای توسعه سرمایه گذاری، اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی به معنای تکیه بر سرمایه گذاران داخلی و حمایت از آنها است البته با این همزمان باید نگاه برون گرا و اقتصاد برون زا داشته باشیم به این معنا که کالاهای تولید شده در ایران باید متناسب با نیازهای بازارهای بین المللی باشد و بتواند به بازارهای جهانی راه پیدا کند.
امروز یکی از مهم ترین اصول در بازاریابی نوین این است که تولیدکنندگان باید بازاریابی را مقدم بر تولید بدانند. سرمایه گذاری در تولیدی موفق است که آن کالای تولیدی بتواند در بازار جهانی مشتری داشته باشد و متناسب با نیاز بازارهای بین المللی با قدرت رقابت در حوزه قیمت و کیفیت نسبت به سایر کالاهای مشابه تولید شود.