سیدعلی صدری
خروج از رکود و رونق اقتصادی مفاهیمی هستند که طی چند سال اخیر ترجیع¬بند بسیاری از سخنرانی¬ها، مقالات و اظهارنظرها بوده است. اما به راستی در شرایط حاضر اقتصاد کشور، کدام اقدامات اساسی و گام¬های عملی می¬تواند زمینه و زمانه دستیابی به این اهداف را فراهم آورد؟
پاسخ به این سوال نیازمند بررسی مجموعه عوامل متعدد و متنوعی است که بررسی همه آن¬ها در این مجال میسر
نمی¬باشد، ولی به طور کلی می¬دانیم که سیستم اقتصادی هر کشور دارای دو بخش اصلی یعنی بخش حقیقی و بخش مالی است و اقتصاد هر کشوری برای اوج گرفتن و حرکت به سمت سرمنزل مقصود نیازمند آن است که این دو بال به گونه¬ای کارا، اثربخش، هماهنگ و همگرا فعالیت نمایند. از این¬رو توسعه نظام مالی در کنار بخش حقیقی را می¬توان گامی مهم در راستای خروج از رکود و توسعه اقتصادی عنوان کرد.
درک ضرورت و اهمیت این موضوع از سوی بخش خصوصی نیز سبب شده تا به روش ها و ابزارهای جدید رجوع کند که یکی از آن ها بازار سرمایه است. بازار سرمایه بهعنوان یکی از نهادهای مالی فعال در اقتصادها، نقش برجستهای در تقویت رشد اقتصادی، اشتغالزایی، سرمایهگذاری و … دارد. اهمیت این بازار به حدی است که در کنار بازار پول از آن به عنوان یکی از شریان اصلی اقتصاد یاد می شود. در ادبیات اقتصادی، بازار سرمایه از طریق تسهیل تأمین مالی بنگاه¬ها، تخصیص بهینه منابع، بهبود نقدشوندگی دارایی¬ها، و افزایش شفافیت، نقش اساسی در توسعه اقتصادی دارد.
به نظر می رسد با توجه پتانسیل بازار سرمایه در تحریک رشد اقتصادی و افزایش اشتغال، توجه دولت و بخش خصوصی باید بیش از پیش به این بخش از اقتصاد جلب شود. توجه به بازار سرمایه و بسترسازی جهت ارتباط بخش خصوصی با آن میتواند تأثیر مثبت و معنیداری بر بهبود وضعیت متغیرهای کلان اقتصادی و در نتیجه بهبود وضعیت رفاه اقتصادی کشور داشته باشد.
بازار سرمایه، نقش مهمی در جذب پساندازها و منابع مالی مردم و تخصیص آن¬ها در جهت تامین مالی طرحهای بزرگ اقتصادی دارد. به عبارتی بازار سرمایه زیربنای مالی فعالیتهای تجاری، صنعتی، دولتی و خصوصی است، به نحوی که با ایجاد بازارهایی مثل بورس اوراق بهادار، بازار خارج از بورس (فرابورس) و بورس¬های کالایی زمینه تخصیص بهینه سرمایه-ها به طرح¬ها، پروژه¬ها و دارایی¬های سرمایه¬ای را ایجاد می¬کند. تردیدی نیست که رشد اقتصادی، توسعه رفاه و عدالت اجتماعی و گسترش ساز¬و¬کارهای تامین مالی در گرو رشد بازار سرمایه به تناسب سایر اجزای سیستم اقتصادی است. علیرغم سابقه نزدیک به نیم قرن از حضور بازار سرمایه در اقتصاد کشور، بخش خصوصی کشور نتوانسته است از امکانات و پتانسیل های این بازار به نحو مطلوب و مؤثری بهره مند گردد.
یکی از مزایای حضور در بازار سرمایه برای شرکت ها تأمین مالی راحت تر و دسترسی آسان به منابع مالی خرد جامعه است. تأمین منابع مالی یکی از بزرگترین چالش های پیش روی بنگاه های اقتصادی است و امیدواریم با ارتباط شرکت ها و بازار سرمایه گام مهمی در جهت رفع این مشکل مهم آن¬ها برداشته است.
امروزه تولید و فعالیت اقتصادی نسبت به گذشته دشواری های بیشتری دارد و هر قدمی که بتواند از این دشواری ها بکاهد ارزشمند و گرانقدر است. نمی توانیم انتظار داشته باشیم اهداف اقتصاد مقاومتی در جامعه محقق گردد، بدون اینکه برای رفع مصائب تولید تلاش کنیم. ورود شرکت ها به بورس به شفافیت آن ها کمک می¬کند، برای آنها کاهش هزینه¬هایی مثل هزینه مالیات را به همراه دارد، اعتبار آنها را نزد مردم بیشتر می¬کند و منابع مالی را راحت تر در دسترس آن ها قرار می دهد. همه اینها می تواند سختی ها و مصائب فعالیت های اقتصادی را کاهش دهد. باید بخش خصوصی از ظرفیت های جدید بازار سرمایه بیش از پیش استفاده کند.