then 'Add to home screen'
then 'Add to home screen'
زانکو عطایی‌پور- معاون امور معادن و صنایع معدنی خانه صمت جوانان ایران
طبق آمار ارائه‌شده ازسوی کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران، حدود ۹۸ درصد معادن کشور را معادن کوچک‌مقیاس تشکیل داده و این معادن حدود ۶۰ درصد تولید مواد معدنی کشور را برعهده دارند. همچنین باید توجه کرد بخش قابل‌توجهی از اشتغال در بخش معدن نیز مربوط به حضور نیروی کار در معادن کوچک‌مقیاس است؛ از این رو معادن کوچک‌مقیاس چه در ایران و چه در سایر کشورها، دارای جایگاه ویژه و اهمیت بالایی هستند.
برخی کارشناسان معتقدند با تجمیع معادن کوچک‌مقیاس، میتوان بهره‌وری مناسب‌تر و مقرون‌‌به‌صرفه‌تری از این معادن داشت و به سمت تشکیل شرکت‌های بزرگ معدنکاری حرکت کرد. البته باید به این نکته نیز توجه کرد که به‌دلیل وجود مسائل و مشکلات فراوان مدیریتی در حوزه‌های اجرایی و استراتژیک معادن، این دیدگاه نمی‌تواند درحال‌حاضر برای بخش معدن کشور راهگشا باشد؛ از همین‌‌رو برنامه‌ریزی برای توسعه معدنکاری کوچک‌مقیاس، نسخه‌ای قابل‌اطمینان‌تر برای بهره‌وری از ظرفیت‌های معدنی کشور و همچنین رونق این بخش به‌شمار می‌رود.
بروکراسی اداری موجود در سازمان‌های دولتی، یکی از عوامل مهم تعطیلی معادن به‌ویژه معادن در مقیاس کوچک است. نبود نقدینگی و سرمایه مناسب برای فعالیت‌های معدنی، نبود آموزش‌های مناسب معدنکاری برای نیروهای فعال در معادن، کمبود مطالعات اکتشافی و اقدامات تخصصی در راستای استخراج‌های صحیح، ناتوانی شرکت‌های معدنی در ایجاد بازارهای مناسب تجاری در داخل و خارج کشور و در نهایت مسائل و مشکلات اداری و ساختاری را میتوان از جمله دلایل مهم غیرفعال بودن و رکود معادن برشمرد.
امروزه یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های معادن کوچک‌مقیاس، نبود سامانه‌ّ‌های یکپارچه برای اخذ مجوز و استعلام از دستگاه‌های مختلف و در نتیجه طولانی و فرسایشی شدن فرآیند اخذ مجوزهای لازم فعالیت معدنی است، زیرا گاه بروکراسی‌های اینچنینی به اندازه‌ای زمان‌بر می‌شوند که پروژه از توجیه اقتصادی خارج می‌شود و باید سراغ فعالیت‌های بعدی رفت. همچنین وضع عوارض صادراتی غیرمتعارف و غیرکارشناسی برای برخی مواد معدنی فعالیت تولیدی بسیاری از معادن را زیان‌ده کرده و در عمل منجر به تعطیلی و غیرفعال شدن معادن شده است.
افزایش قابل‌توجه ظرفیت تولید مواد معدنی و اشتغالزایی از نتایج شگرف فعال‌سازی معادن کوچک‌مقیاس خواهد بود. باید توجه داشت که با راه‌اندازی هر معدن، علاوه بر ایجاد اشتغال مستقیم، اشتغال غیرمستقیم نیز شکل می‌گیرد و شاهد بهبود شرایط اقتصادی در کشور به‌ویژه در مناطق محروم خواهیم بود؛ به‌عبارتی فعالیت معادن در مناطق کمترتوسعه‌یافته می‌تواند باعث رشد نسبی اقتصاد اهالی این محدوده‌ها شود. همچنین افزایش ارزش افزوده در صنایع میان‌دستی و پایین‌دستی معادن و کاهش نیاز صنایع به واردات مواد خام اولیه از دیگر نتایج مثبت فعال‌سازی این معادن است.
منبع: روزنامه صمت
