صنایع پزشکی به یکی از حوزههای راهبردی اقتصاد کشور تبدیل شدهاند، اما وابستگی به واردات، بهویژه در شرایط تحریم، توسعه این بخش را با چالشهای جدی مواجه کرده است.
به گزارش روابط عمومی خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان ایران، حسین زاهدی رئیس خانه صمت جوانان ایران در گفتگو با سلامت رسانه با بیان اینکه صنایع پزشکی کشور با وجود تحریمها رشد قابل قبولی داشتهاند، گفت: بخشی از تجهیزات مصرفی پزشکی اکنون در داخل کشور تولید میشود و شرکتهای دانشبنیان نیز به تولید تجهیزات پیچیدهتر وارد شدهاند. با این حال، وابستگی به واردات قطعات و مواد اولیه همچنان بالاست و تا دستیابی به خودکفایی کامل، راه درازی در پیش داریم.
وی بوروکراسی فرسایشی و فرآیندهای پیچیده داخلی را از اصلیترین موانع تولید در این حوزه دانست و افزود: دریافت مجوزها، ثبت محصول در اداره تجهیزات پزشکی و ورود به فهرست خرید مراکز درمانی، ماهها زمان میبرد. چنین رویههایی انگیزه جوانان کارآفرین را کاهش میدهد و مانعی جدی برای رونق تولید داخلی است.
زاهدی با اشاره به نظام خرید تجهیزات در کشور تأکید کرد: در بسیاری از مناقصههای بیمارستانی، تولیدکنندگان داخلی نادیده گرفته میشوند و اولویت با محصولات وارداتی است؛ حتی در مواردی که کالای داخلی با کیفیت مناسب موجود باشد. متأسفانه، ذینفعانی در شبکه واردات حضور دارند که در برابر توسعه تولید داخل مقاومت میکنند. این وضعیت نیازمند شفافسازی و نظارت مؤثر دولت است.
او درباره وضعیت حمایت از شرکتهای دانشبنیان نیز گفت: بخشی از حمایتها، بهویژه از سوی معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری، مؤثر بوده است. اما در نهادهایی مانند بانکها، گمرک، بیمه و سازمان غذا و دارو همچنان نگاه سنتی به این شرکتها حاکم است و تحول ساختاری در نحوه تعامل با آنها ضروری است.
رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان ایران وضعیت صادرات تجهیزات پزشکی را نیز ابتدایی توصیف کرد و افزود: برخی شرکتهای پیشرو به کشورهای همسایه از جمله عراق، افغانستان و آسیای میانه صادرات داشتهاند. اما نبود برند معتبر جهانی، ضعف در بستهبندی، استانداردسازی و خدمات پس از فروش از موانع اصلی توسعه صادرات در این بخش به شمار میرود.
زاهدی همچنین از برنامهریزی برای حمایت ساختاری از فعالان این صنعت خبر داد و اظهار کرد: کمیسیون صنایع پزشکی خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان ایران با هدف ارتقای جایگاه این حوزه و تسهیل فعالیت استارتآپها و کارآفرینان شکل گرفته است. ارائه مشاوره حقوقی، اتصال به منابع مالی، تسهیل دریافت مجوزها و ایجاد دسترسی به بازار از جمله خدمات در حال ارائه است.
او در پایان، سه مطالبه فوری از مسئولان را چنین برشمرد:
بازنگری فوری در فرآیند صدور مجوز و حذف بوروکراسی زائد؛ اولویتدهی به خرید تجهیزات داخلی در نظام سلامت؛ و ارائه مشوقهای واقعی برای صادرات شرکتهای ایرانی.
زاهدی خاطرنشان کرد: مسیر صنایع پزشکی ایران، مسیری پُرظرفیت اما ناهموار است. تحقق پیشرفت در این حوزه، مستلزم اصلاح ساختارهای اجرایی، شفافسازی بازار و حمایت هدفمند از تولیدکنندگان داخلی است.